Hipnagogia maszyny

Sztuka od zawsze stanowiła zwierciadło swojej epoki – ujawniała jej technologię, mitologie oraz sposoby rozumienia świata. Dziś jednym z najważniejszych narzędzi współczesnego artysty staje się algorytm, a jednym z nurtów twórczości – sztuka generatywna. Choć intensywnie rozwijana i obecna w praktykach artystycznych XXI wieku, nadal bywa odbierana z podejrzliwością – jako wyzwanie wobec klasycznie rozumianej „autentyczności” dzieła.
Tymczasem sztuka generatywna nie jest wytworem „sztucznej inteligencji” w oderwaniu od ludzkiej intencji. To złożony, iteracyjny proces, w którym twórca nie tylko formułuje założenia, lecz także podejmuje decyzje estetyczne, selekcjonuje efekty i kształtuje narracje. Algorytm pełni tu funkcję narzędzia – tak jak niegdyś pióro, matryca drukarska czy aparat fotograficzny. Jak każda nowa technologia, także ta wywołuje opór, lecz z czasem wpisuje się w kulturowy krajobraz, redefiniując granice sztuki.

Tytułowa Hipnagogia maszyny odnosi się do momentu granicznego – stanu przejściowego, zawieszonego między świadomą kontrolą twórcy a autonomicznym działaniem algorytmu. To chwilowe zawahanie – gdy artysta kończy swój gest, a maszyna rozpoczyna proces obliczeniowy – przypomina senne zawieszenie. Obraz generowany „z chmury” wyłania się z mgły danych niczym wizja z pogranicza snu i jawy, balansując pomiędzy precyzją a ulotnością.

Prezentowana wystawa obejmuje kilkaset prac, które łączą współczesną estetykę sztuki generatywnej z językiem graficznym stalorytu, akwaforty i innych tradycyjnych technik drukarskich. W warstwie wizualnej i tematycznej prace odwołują się do mitologii ludowej, astrologii, natury oraz fikcyjnych kosmogonii – tworząc świat równoległy, gdzie cyfrowy kod spotyka się z archaiczną wrażliwością. To przestrzeń dialogu między tym, co organiczne, a tym, co syntetyczne – między mechaniką systemów a intuicją wyobraźni.